Reisverslag Dag 72-81: Tadzjikistan (Panjakent en Dushanbe)

In Panjakent ervaren we ongekende gastvrijheid in de garage, maar helaas hebben ze onze auto onderdelen niet op voorraad. We crossen door de “Tunnel of Death” naar Dushanbe, waar we verwelkomd worden in de beste Toyota garage die we ooit hebben gezien. We raken verwikkeld in een corrupt, politiek spel tussen de douane en de State Committee for National Security (SCNC) – de voormalige KGB – als de douane onze drone in beslag neemt. Gelukkig ontmoeten we de local Lucky die zich verveelt en er een sport van maakt om onze drone terug te krijgen.

Ongekende gastvrijheid in Panjakent

Onze tijd in Oezbekistan komt abrupt tot een einde als we een plas olie onder de auto vinden. Uiteindelijk blijkt dat de oliekeerring van de tussenbak lekt en er een pakking van het stuurhuis moet worden vervangen. Geen rampzalige problemen, maar de garage in Samarkand heeft helaas niet de juiste onderdelen. De monteur raadt ons daarom aan om naar Panjakent, een stadje net over de grens in Tadzjikistan, te rijden. Daar zijn meer dan genoeg Toyota’s en kunnen ze ons zeker helpen…

De grensovergang in Oezbekistan is wat traag, zeker als we al onze bagage door de X-Ray moeten laten gaan. Gelukkig wordt dat gecompenseerd aan de Tadzjiekse kant, waar we binnen een paar minuten doorheen knallen. Misschien heeft dat ook wel te maken met een onverklaarbare “belasting” die we moeten betalen van een paar dollar, waar we achteraf online niks over kunnen vinden. De douanebeambten weten niet hoe snel ze de “belasting” moeten innen en vervolgens mogen we meteen doorrijden.

We racen naar Panjakent, want de auto lekt nog steeds olie en dat willen we graag zo snel mogelijk oplossen. Om een betrouwbare monteur te vinden nemen we contact op met een Tadzjiekse tour guide die we in Khiva (Oezbekistan) hebben ontmoet. Hij woont vlakbij Panjakent en kent mensen in de omgeving. Via via krijgen we zo het nummer van een goede Toyota monteur. We laten de monteur weten via WhatsApp dat we rond 20.00 uur aan zullen komen. Hij wacht op ons, gelukkig.

Om 19:59 uur rijden we de oprit van de garage op. De man was net aan het afsluiten, en heeft overduidelijk op ons zitten wachten. Zijn zoon, die een woordje Engels spreekt, is er ook om te helpen. De monteur checkt de auto en komt tot dezelfde conclusie als de vorige monteur, maar heeft helaas óók geen onderdelen. Dus hij controleert alles, vult de vloeistoffen weer aan en vertelt ons dat we zo snel mogelijk naar Dushanbe moeten rijden terwijl hij ons nog wat extra olie meegeeft. Daar kunnen ze de auto sowieso maken. Een uur later staan we weer buiten, en hoewel de man samen met zijn zoon uren op ons heeft zitten wachten, weigert hij geld aan te nemen. We slikken een traan weg. De ongekende gastvrijheid die we onderweg tegenkomen blijft ons verbazen.

De beste Toyota garage… ooit?

Om in Dushanbe te komen moeten we eerst de “Tunnel of Death” overleven. Deze tunnel, met als officiële naam de Anzob Tunnel, zorgt ervoor dat het noorden van het land beter verbonden is met de overige provincies. Toen de tunnel er nog niet was kon je alleen het noorden bereiken via een van de gevaarlijkste bergpassen ter wereld of via een ander land. De tunnel van 5 kilometer ging open in 2006, maar deze was nog helemaal niet klaar. Er was geen verlichting, geen ventilatie en geen afwatering. Dat resulteerde in een levensgevaarlijke situatie, waarbij de toxische uitlaatgassen in de tunnel bleven hangen, er een laag water in de tunnel bleef staan en je vrijwel geen zicht had. Uiteindelijk is er in 2014 nog wat werk gedaan om het iets beter te maken, maar nog steeds is het geen pretje om er doorheen te rijden. Marcel is gelukkig niet zo snel bang te krijgen en baant zich een weg door dit gevaarte. We komen levend aan de andere kant en gaan daarna zo snel mogelijk op zoek naar een goede garage in Dushanbe.

De eerste garage is geen succes. Ze werken chaotisch, traag en maken bijna onze spullen kapot. Na één dag te verspillen in deze garage, gaan we er zo snel mogelijk weer weg. Op naar de officiële Toyota garage. Wat we daar aantreffen hadden we nooit durven dromen. De hele garage springt meteen voor ons in de houding. We voelen ons bijna koninklijk. Terwijl de monteurs de auto aan het controleren zijn, komt de directeur thee met ons drinken om reisverhalen uit te wisselen. Ze controleren de auto zeer uitgebreid en stellen een gedetailleerde offerte op (wat vrij uitzonderlijk is in deze regio). Ze hebben een paar dagen nodig, maar maken de auto helemaal gereed voor de Pamir Highway die eraan komt. We hebben er vertrouwen in. Vervolgens gaan we lunchen met het voltallige personeel en nodigt de directeur ons uit voor een exclusief feest dat weekend. Helaas voelt Charelle zich niet super, en slaan we de uitnodiging af. In plaats daarvan gaan we nog wel uit eten met de beste man en laat hij ons de stad zien. We hebben er een nieuwe vriend bij.

Het verhaal van de in beslag genomen drone

Ook helpt de directeur van Toyota ons om contact te leggen met de douane. Zij hebben onze drone in beslag genomen, die wij in Turkije per post hadden verstuurd naar Tadzjikistan. Deze was verboden in Iran, Turkmenistan en Oezbekistan, dus leek het ons een goede oplossing om de drone naar Tadzjikistan te sturen. De Tadzjiekse douane dacht daar anders over. Gezien Toyota veel auto’s importeert, hebben zij een goed netwerk bij de douane. Na twee dagen onderhandelen komen ze echter met slecht nieuws: de douane weigert pertinent om de drone terug te geven.

En dus gaan we zelf op bezoek bij de douane. We hadden de drone opgestuurd naar ons hotel, die dit vaker doet voor toeristen. Zij hebben contact met een douanebeambte die ‘Alex’ heet. Wij gaan langs bij zijn kantoor en hij legt ons uit dat we toestemming moeten krijgen van de State Committee for National Security, de voormalige KGB. Omdat wij toch een paar dagen moeten overbruggen terwijl we op onze auto wachten, wagen we een poging. We pakken een taxi naar het SCNC-kantoor en bellen aan. Het duurt even voordat er open wordt gedaan. Iemand in uniform zet de deur op een kier en kijkt ons argwanend aan. We proberen met handen en voeten duidelijk te maken wat er aan de hand is, maar de man spreekt helaas geen Engels. De uren verstrijken, waarbij we elke keer aanbellen en iemand ongeveer een keer per uur de deur op een kier zet. En dan gaat de deur weer dicht en moeten we uren wachten in de brandende zon.

Elke gek had het waarschijnlijk al opgegeven, maar op een of andere manier voelen we ons zo verongelijkt dat we dit gewoon willen fixen. De SCNC-officieren sturen ons uiteindelijk weg met een e-mailadres die op de gevel staat gegraveerd. Als we in ons appartement zijn en proberen te mailen, krijgen we een melding dat het mailadres niet bestaat. De volgende dag gaat Marcel terug om ze dit te vertellen. Niemand die het begrijpt en er gaan weer uren voorbij. We weten niet wat de doorslag heeft gegeven, maar uiteindelijk bellen ze iemand die Engels spreekt. Hij heet ‘Lucky’ en was tot twee weken geleden werkzaam bij de SCNC. Ze willen graag dat hij voor ze komt werken, dus stellen ze zich dienstbaar op naar hem. Lucky verveelt zich ondertussen een beetje, want hij is werkloos en zijn vriendin studeert in Turkije. Het duurt nog een paar maanden voordat hij – hoopt hij – bij een bank gaat werken. Hij moet de tijd dus uitzingen en heeft het tot zijn doel gemaakt om onze drone weer te bemachtigen.

Van het kastje naar de muur

Lucky regelt die middag toestemming van de SCNC om onze drone vrij te geven. Zij bellen de douane en geven dit door, waarna Marcel naar het vliegveld moet om de drone op te halen. Eerst moet hij nog wel afspreken met een man van de douane, die hij na een uur zoeken in een schimmige VIP lounge op het vliegveld vindt. Deze ‘mister’ heeft helemaal geen zin om Marcel te helpen, en het boeit hem ook niet dat de SCNC toestemming heeft gegeven. Hij stuurt Marcel naar het DHL kantoor, waar onze drone zou moeten liggen, om de drone verder te sturen naar Kirgizië. Marcel wordt van het kastje naar de muur gestuurd, maar welke keuze heeft hij in een vreemd land? Hij gaat dus maar naar het DHL kantoor. Eenmaal aangekomen belt hij samen met de DHL-medewerker de man van de douane op, maar die heeft zich inmiddels bedacht. De drone doorsturen naar Kirgizië wil hij niet meer, en Marcel helpen al helemaal niet. Verslagen en geïrriteerd komt Marcel terug in het appartement. Na dagen strijden geven we op. De drone is verloren. We sturen Lucky een berichtje om hem te bedanken voor zijn hulp. Lucky antwoordt: ‘Kom morgenochtend om 08:00 uur naar het SCNC kantoor’.

Met niks te verliezen staan we ’s ochtends op de stoep. We worden voor het eerst het SCNC kantoor binnengelaten, iets dat bijna nooit voorkomt, vertelt Lucky ons. Lucky charmeert iedereen binnen handbereik en vertelt ons verhaal aan alle hoge piefen. Zijn insteek: dit is niet goed voor toerisme in het land, wat een van de speerpunten is van de huidige president. En daarnaast heeft de SCNC goedkeuring gegeven, maar weigert de douane dat te honoreren. Dat kan zomaar niet. We zitten te wachten in een houten wachtruimte met een klein houten tafeltje, als Lucky euforisch op ons afkomt met pen en papier. We mogen een brief schrijven aan de baas van de SCNC. Dat is de tweede man van het land, na de president. De exacte woorden weet ik niet meer, maar de strekking was:

"Beste baas van de SCNC,

Onze drone is in beslag genomen door de douane, terwijl wij de drone écht niet willen gebruiken in Tadzjikistan. Daarnaast weigert de douane te luisteren naar de SCNC, die toestemming hebben gegeven om onze drone vrij te geven. Wij hopen met positieve herinneringen dit land uit te reizen, zodat we goede verhalen kunnen vertellen aan onze vrienden en familie over Tadzjikistan. Het zou zonde zijn als we dit land met zo'n negatieve ervaring moeten verlaten.

Met vriendelijke groet,
Charelle en Marcel."

Onze held 'Lucky'

Lucky zorgt ervoor dat de brief diezelfde dag op het bureau van de baas terechtkomt. Als de brief onderweg is verlaten we het kantoor, met de belofte dat we later die dag gebeld worden over het vervolg. Na ongeveer een uur krijgt Marcel een telefoontje. “Marcel. 1 o’clock. Airport.” En er wordt opgehangen. Het voelt alsof we in een actiefilm terecht zijn gekomen, maar wij zijn er klaar voor!

Marcel zet mij af bij het appartement en haalt Lucky op (we hebben immers maar twee stoelen in de auto), om naar het vliegveld te gaan. Daar staan twee geheim agenten met een ondertekende brief van de baas van de SCNC te wachten op Marcel, in pak en met zonnebrillen op. Het is ongelooflijk, maar waar. Zij vertellen Marcel dat hij moet wachten en gaan de douanebeambte halen die onze drone in beslag heeft genomen. Onder toeziend oog van de SCNC moet de douanebeambte de drone overhandigen aan Marcel en wordt hij in de auto van de SCNC weggereden…

Lucky en Marcel zijn uitzinnig. Lucky schreeuwt: “Wow, het is gelukt! Ik heb gewoon kippenvel. Dit is de beste dag van mijn leven. We hebben gewonnen!!!” We moeten wel écht beloven dat we de drone niet gaan gebruiken in Tadzjikistan, maar we hebben ‘m gewoon terug. Geen idee hoe dit is gelukt, we zijn nog steeds verbaasd over dit verhaal, maar we did it!

● ● ●

Volg de expeditie op Instagram voor realtime updates en nog veel meer foto's en video's!

Ik hou van Bangkok 🇹🇭 Soms kom je acr

Dag 170 onderweg en we hebben Angkor Wat bereikt! We

China was het moeilijkste land om te doorkruisen, maar

7000 kilometer rijden in 27 dagen dwars door China

22.000 kilometer! 🇨🇳 Na 4,5 maanden op de

KAZAKHSTAN - We zijn pas een week in dit land.

De expeditie van je leven. Geen spijt 🫡 In

Onze reis naar Kirgizië vorig jaar heeft ons leven veranderd

Volgen op Instagram